Aankondiging lezingen in Amersfoort, Gouda, Zutphen en Den Haag

Aan het einde van het artikel van de afgelopen week schreef ik al dat er vandaag geen nieuw artikel verschijnt, maar een aankondiging van nieuwe lezingen die ik in het najaar verzorg. Ik moet zeggen dat ik enige tijd getwijfeld heb: zal ik het wagen of niet, om in de nog onzekere tijd voor het komende halfjaar een nieuw programma aan te bieden? Ik heb besloten mee te gaan met het algemeen optimisme en wanneer de problemen toch weer de kop opsteken de teleurstelling van het eventueel moeten annuleren van activiteiten maar op de koop toe te nemen.

P.S. Omdat ik op dit moment verschillende adressenbestanden gebruik voor de weblog, de mensen die in het verleden hebben deelgenoten aan de lezingen en een algemeen bestand, kan het zijn dat u deze aankondiging ook nog eens via de mail ontvangt. De aankondigingen zijn identiek. U kunt die mails negeren en in de prullenbak deponeren.

Maria Magdalena: het grote verhaal

lezing bij tentoonstelling in Museum Catharijneconvent

over schoonheid en verval; over liefde en verdriet en over zonde en vergeving

Donatello, De boetvaardige Maria Magdalena, 1455

Bestaat er een grotere tegenstelling in de beeldende kunst dan de buitengewone schoonheid waarmee Piero di Cosimo Maria Magdalena voorstelt en de wijze waarop Donatello haar als een uitgemergelde en boetvaardige zondares verbeeldt met als lichaamsbedekking alleen nog maar haar lange haren? Komen liefde en verdriet ergens anders zo treffend in één gezicht bij elkaar als bij Rogier van der Weyden en Quinten Massijs? En wordt het universele gevoel van zonde en vergeving ergens anders zo inlevend verwoord als in het verhaal van Jezus’ bezoek aan het huis van Simon de Farizeeër waarin Jezus over de vrouw, waarvan bekend is dat zij in grote zonden leeft zegt: “Haar grote, grote zonden zijn haar vergeven want zij heeft veel liefde getoond.”? (Lucas 7:47-48)

Tot 9 januari 2022 is in Museum Catharijneconvent in Utrecht een tentoonstelling over Maria Magdalena te zien. Het museum wil de bezoeker laten kennismaken met de vele gezichten van Maria Magdalena. Tijdens de lezing worden de grote verhalen en legenden over Maria Magdalena verteld en zal de symboliek en iconografie vanaf de vroegste voorstellingen in de beeldende kunst t/m de periode van de Barok uitvoerig worden toegelicht.

Amersfoort: maandag 4 okt: 14.00-16.00 uur

zaal van het ICOON theater, Vlakbij Station Amersfoort Vathorst

Gouda: dinsdag 5 okt: 10.00-12.00 uur

zaal van De Brug / Pauluskerk, Gouda

Zutphen: dinsdag 5 okt: 14.30-16.30 uur,

Auditorium Stedelijk Museum Zutphen

Den Haag: woensdag 6 okt. 10.00-12.00 uur

zaal van de Bergkerk, Den Haag

Prijs lezing: € 25,-

Romeinse en vroegchristelijke sarcofagen

over het voortleven van de klassieke traditie

Sarcofaag van Junius Bassus, 349 n.Chr.

De titel van deze cursus is enigszins misleidend. De laat-klassieke en de vroeg-christelijke periode vallen namelijk samen, het is dezelfde tijd! Hoewel de twee tijdsaanduidingen een breuk suggereren, is er op veel gebieden eerder sprake

van continuïteit! Dat zal ook duidelijk worden bij de behandeling van de sarcofagen in deze cursus. De grote breuk komt pas met de ineenstorting van het West Romeinse Rijk. (476 n.Chr.)

Nadat we beginnen met sarcofagen met onderwerpen uit de klassieke mythologie en vervolgens sarcofagen behandelen met onderwerpen uit de Bijbel, valt op dat er op het gebied van de stijl geen opmerkelijke verandering zichtbaar is. Ook de bedoeling van de onderwerpen en veel symbolische tekens op de reliëfs blijven hetzelfde. Dat is niet zo vreemd! De laat-klassieke kunstenaars waren immers opgeleid en geoefend in de grote Romeinse ateliers en geschoold in de klassieke stijl en klassieke beeldtaal.

Nadat de christenen met het Edict van Milaan godsvrijheid kregen en zeker nadat het christendom staatsgodsdienst was geworden krijgen diezelfde kunstenaars te maken met een nieuw type opdrachtgever: een christen. Deze had een eis die een breuk betekende met de traditie: er mochten op de christelijke sarcofagen geen verhalen worden afgebeeld waarin klassieke, heidense goden optreden. Echter alleen wanneer de toeschouwer de verhalen op de sarcofagen herkent zal het hem opvallen dat er iets nieuws is te zien: voorstellingen van christelijke verhalen. Dat betekende geen verandering in stijl en ook veel symbolische tekens blijven hetzelfde. En we zien toch ook weer klassieke goden!! Deze worden echter niet meer als een god, maar als personificatie van het abstracte begrip waarmee die godheid al eeuwen werd geassocieerd. Zo kon de oude godin van de liefde het abstracte begrip ‘Liefde’ blijven voorstellen. Ook de bedoeling van de voorstellingen blijft dezelfde: de verhalen en de oude tekens moeten laten zien dat er een mogelijkheid is van een leven na de dood.

In de cursus worden de mythologische en de bijbelse verhalen verteld aan de hand van fraaie totaalbeelden en details van de sarcofagen. De verhalende reliëfs werden in verband gebracht met de betekenis die de verhalen en de symbolen hadden met betrekking tot het leven na de dood. Al met al vormt de cursus een groots overzicht van de mooiste voorbeelden van de laat-klassieke beeldhouwkunst.

Amersfoort: maandag 25 okt, 8 en 22 nov., 6 dec: 14.00-16.00 uur

zaal van het ICOON theater, Vlakbij NS Station Amersfoort Vathorst

Gouda: dinsdag 26 okt, 9 en 23 nov, 7 dec: 10.00-12.00 uur

zaal van De Brug / Pauluskerk, Gouda

Zutphen: dinsdag 26 okt., 9 en 23 nov., 7 dec.: 14.30-16.30 uur

Auditorium Stedelijk Museum Zutphen

Den Haag: woensdag 27 okt., 10 en 24 nov, 8 dec.: 10.00-12.00 uur

zaal van de Bergkerk, Den Haag

Vier bijeenkomsten: € 100,-

Inschrijving

U kunt zich inschrijven door een mailtje te sturen naar paulbrokerkunstgeschiedenis@gmail.com Vermeld daarbij: het aantal deelnemers en de naam van de lezing en/of cursus waarvoor u zich aanmeldt én de plaats waar u de activiteit(en) wilt volgen. Wacht met de betaling van het inschrijfgeld tot u een mail heeft ontvangen met de bevestiging van het doorgaan van de lezing en/of de cursus. Op dit moment moet helaas nog een voorbehoud worden gemaakt in verband met de ontwikkelingen rondom corona. Er moet tegen die tijd wellicht ook nog een voorbehoud worden gemaakt met betrekking tot het aantal deelnemers. De definitieve inschrijving geschiedt strikt op volgorde van de datum van uw aanmelding.

Restitutie lezing Bernini en Caravaggio

De lezing over Bernini en Caravaggio van eind maart 2020 kon in verband met corona niet doorgaan. Omdat er te weinig geld in de kas zat hebben de deelnemers het bedrag van die lezing nog niet terug ontvangen. Wanneer u het inschrijfgeld indertijd al had betaald dan kunt u het bedrag van €20,- per persoon aftrekken van het totaal te betalen bedrag voor de lezing en/of cursus waarvoor u zich nu inschrijft. Vermeld u bij de betaling dan: ‘minus inschrijfgeld Bernini’. Gelieve met de betaling van het inschrijfgeld te wachten tot u een definitieve bevestiging heeft ontvangen van het doorgaan van de activiteit(en) waarvoor u zich heeft opgegeven.